Basur, tıbbi adıyla hemoroid, anüs ve alt rektumda bulunan damarların şişmesi ve iltihaplanması durumudur. Hemoroidler, iç ve dış hemoroid olarak ikiye ayrılır ve birçok insanda yaşam kalitesini olumsuz etkileyen ağrılı bir durum olabilir. Bu makalede, basurun nedenleri, belirtileri ve tedavi yöntemleri ayrıntılı olarak ele alınacaktır.
Basurun Nedenleri
Basurun oluşumuna katkıda bulunan birçok faktör vardır. İşte yaygın nedenler:
- Kabızlık ve Zorlanma:
- Sert Dışkı: Kabızlık durumunda, sert dışkının geçişi sırasında zorlanma ve ıkınma, anüs ve rektumdaki damarların şişmesine neden olabilir.
- Uzun Süre Tuvalette Oturma: Tuvalette uzun süre oturmak, rektum ve anüsteki basıncı artırarak hemoroid oluşumunu teşvik edebilir.
- İshal:
- Kronik İshal: Sürekli ishal, anüs çevresindeki damarların tahriş olmasına ve hemoroidlerin gelişmesine yol açabilir.
- Gebelik:
- Artan Basınç: Gebelik sırasında büyüyen rahim, pelvik bölgedeki damarlar üzerinde baskı yaparak hemoroid riskini artırabilir.
- Hormonal Değişiklikler: Gebelik sırasında hormon seviyelerindeki değişiklikler, damarların gevşemesine ve şişmesine neden olabilir.
- Yaşlanma:
- Doku Zayıflaması: Yaşla birlikte, rektum ve anüsteki destekleyici dokular zayıflar, bu da hemoroid riskini artırabilir.
- Genetik Yatkınlık:
- Aile Öyküsü: Ailede hemoroid öyküsü bulunan kişilerde, hemoroid gelişme riski daha yüksektir.
- Ağır Kaldırma:
- Fiziksel Zorlanma: Ağır kaldırma veya yoğun fiziksel aktiviteler, karın içi basıncı artırarak hemoroid oluşumunu teşvik edebilir.
- Obezite:
- Artan Basınç: Fazla kilo, pelvik bölgedeki damarlar üzerinde ekstra basınç yaratarak hemoroid riskini artırabilir.
- Yetersiz Lif Tüketimi:
- Düşük Lifli Diyet: Yetersiz lif alımı, dışkının sertleşmesine ve kabızlığa yol açarak hemoroid riskini artırır.
Belirtiler
Basurun belirtileri, hemoroidlerin konumuna ve şiddetine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Yaygın belirtiler şunlardır:
- Anüs Çevresinde Ağrı ve Rahatsızlık: Özellikle dış hemoroidlerde belirgin olan ağrı ve rahatsızlık hissi.
- Kaşıntı ve Yanma Hissi: Anüs çevresinde kaşıntı ve yanma hissi.
- Kanama: Tuvalet sırasında veya sonrasında, dışkıda veya tuvalet kağıdında parlak kırmızı kan.
- Şişlik ve Kitle Hissi: Anüs çevresinde şişlik veya küçük kitlelerin hissedilmesi.
- Mukoza Akıntısı: İç hemoroidlerde, dışkılama sırasında mukus akıntısı olabilir.
Tedavi Yöntemleri
Basurun tedavisi, altta yatan nedene ve hemoroidlerin şiddetine bağlı olarak değişir. İşte bazı yaygın tedavi yöntemleri:
- Yaşam Tarzı ve Diyet Değişiklikleri:
- Lifli Gıdalar: Bol miktarda lif içeren meyve, sebze ve tam tahıllar tüketmek, dışkının yumuşamasına ve düzenli bağırsak hareketlerinin sağlanmasına yardımcı olabilir.
- Bol Su İçmek: Yeterli miktarda su içmek, dışkının yumuşamasına ve kabızlığın önlenmesine yardımcı olabilir.
- Düzenli Egzersiz: Düzenli fiziksel aktivite, sindirim sisteminin düzenli çalışmasını sağlar ve kabızlığı önler.
- Topikal Tedaviler:
- Hemoroid Kremleri ve Merhemler: Reçetesiz satılan hemoroid kremleri ve merhemler, ağrı ve kaşıntıyı hafifletmeye yardımcı olabilir.
- Anestezik Kremler: Lokal anestezik içeren kremler, ağrıyı hafifletebilir.
- Banyolar:
- Sıcak Su Banyoları: Sıcak su banyoları (oturma banyosu), anüs çevresindeki ağrı ve şişliği azaltabilir. Günde birkaç kez 15-20 dakika oturma banyosu yapmak rahatlama sağlayabilir.
- Ağrı Kesiciler:
- Reçetesiz Ağrı Kesiciler: Parasetamol veya ibuprofen gibi ağrı kesiciler, ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabilir.
- Tıbbi Müdahale ve Cerrahi Tedavi:
- Lastik Band Ligasyonu: İç hemoroidlerin tedavisinde, hemoroid dokusuna bir lastik bant yerleştirilerek kan akışı kesilir ve hemoroidin küçülmesi sağlanır.
- Skleroterapi: Hemoroid dokusuna kimyasal bir solüsyon enjekte edilerek, hemoroidin küçülmesi sağlanır.
- Hemoroidektomi: Şiddetli vakalarda, cerrahi olarak hemoroidlerin çıkarılması.
- Lazer Tedavisi ve İnfrared Koagülasyon: Hemoroidlerin tedavisinde lazer veya infrared ışınları kullanılarak kan damarlarının kapatılması.
Ne Zaman Doktora Başvurmalı?
Basur genellikle evde tedavi edilebilir, ancak bazı durumlarda tıbbi yardım gerektirebilir. Aşağıdaki durumlarda doktora başvurmak önemlidir:
- Şiddetli ağrı veya kanama varsa
- Evde uygulanan tedavilere rağmen belirtiler düzelmiyorsa
- İdrar yapma veya dışkılama sırasında ciddi zorluk yaşanıyorsa
- Anüs çevresinde büyük veya sert kitleler hissediliyorsa
- Hemoroid belirtileri ile birlikte ateş veya enfeksiyon belirtileri görülüyorsa
Sonuç
Basur, anüs ve alt rektumda bulunan damarların şişmesi ve iltihaplanması sonucu oluşan yaygın bir durumdur. Erken teşhis ve uygun tedavi ile basurun neden olduğu rahatsızlıklar hafifletilebilir ve yaşam kalitesi artırılabilir. Eğer basur belirtileri yaşıyorsanız veya bu belirtiler uzun süre devam ediyorsa, bir sağlık profesyoneline başvurarak gerekli değerlendirmeleri yaptırmanız ve uygun tedavi planını oluşturmanız önemlidir.
Yorumunuzu bırakın