Aşırı Terleme İçin Hangi Doktora Gidilir?

Aşırı terleme, tıbbi adıyla hiperhidroz, kişinin normalden fazla terlemesine neden olan bir durumdur. Bu durum, sıcaklık veya fiziksel aktivite gibi normal terlemeye yol açan durumlar dışında da meydana gelebilir ve günlük yaşamı önemli ölçüde etkileyebilir. Aşırı terleme yaşayan bireyler, sosyal ve duygusal zorluklarla karşı karşıya kalabilirler. Bu makalede, aşırı terlemenin nedenleri, belirtileri, tedavi seçenekleri ve bu durumu değerlendirecek doktorlar hakkında detaylı bilgi vereceğiz.

Aşırı Terleme Nedir?

Terleme, vücudun sıcaklığını düzenlemek için gösterdiği doğal bir tepkidir. Ancak hiperhidroz, bu doğal sürecin bozulmasıyla ortaya çıkar. Hiperhidroz iki ana kategoriye ayrılır:

1. Primer (Birincil) Hiperhidroz: Bu tip hiperhidrozda terleme, belirgin bir neden olmadan aşırı şekilde ortaya çıkar. Genellikle el, ayak, yüz ve koltuk altı gibi vücut bölgelerini etkiler. Bu durum genellikle genç yaşlarda başlar ve kalıtsal olabileceği düşünülür. Primer hiperhidroz, çoğu zaman duygusal durumlar, stres veya endişe ile tetiklenir.
2. Sekonder (İkincil) Hiperhidroz: Bu tip hiperhidrozda, aşırı terleme altta yatan bir sağlık sorununun sonucu olarak ortaya çıkar. Diyabet, tiroid bozuklukları, kalp hastalıkları, enfeksiyonlar ve bazı ilaçlar gibi faktörler sekonder hiperhidroza neden olabilir. Sekonder hiperhidroz genellikle vücudun daha geniş bölgelerini etkiler ve yaşlılık döneminde ortaya çıkabilir.

Aşırı Terlemenin Belirtileri

Aşırı terleme belirtileri, hiperhidrozun tipine ve şiddetine göre değişebilir. Ancak yaygın belirtiler şunlardır:

• Vücudun belirli bölgelerinde (el, ayak, yüz, koltuk altı gibi) aşırı terleme
• El sıkışmaktan kaçınma veya terli eller nedeniyle rahatsız hissetme
• Giysilerin sürekli olarak terden ıslanması
• Sosyal ortamlarda terleme nedeniyle utanma veya çekinme
• Terlemenin herhangi bir uyarıcı olmadan (sıcak hava, egzersiz, stres) meydana gelmesi
• Gece terlemeleri

Eğer bu belirtileri yaşıyorsanız, aşırı terleme sorununu çözmek için bir doktora başvurmanız önemlidir. Ancak hangi doktora gitmeniz gerektiği, terlemenin nedenine ve şiddetine bağlı olarak değişebilir.

Aşırı Terleme İçin Hangi Doktora Başvurulmalıdır?

Aşırı terleme tedavisi, terlemenin tipine ve altta yatan nedenlere göre farklı uzmanlık dalları tarafından ele alınabilir. Aşağıda, aşırı terleme için başvurulabilecek uzman doktorlar ve tedavi yöntemleri ile ilgili bilgiler yer almaktadır.

1. Dermatoloji (Cildiye) Uzmanı

Dermatoloji uzmanları, ciltle ilgili hastalıkların teşhis ve tedavisinde uzmandır. Aşırı terleme, cildi etkileyen bir durum olduğu için dermatoloji uzmanları bu sorunu tedavi etme konusunda önemli bir rol oynar. Özellikle primer hiperhidroz vakalarında dermatologlar, hastalığın yönetiminde çeşitli tedavi seçenekleri sunabilir.

Dermatologlar, aşırı terleme şikayeti olan hastalarda şu yöntemleri kullanabilir:

• Topikal Tedaviler: Dermatologlar, aşırı terlemeyi azaltmak için alüminyum klorür içeren antiperspirantlar reçete edebilir. Bu tür ürünler, ter bezlerinin aktivitesini geçici olarak azaltarak terlemeyi kontrol altına alabilir.
• İyontoforez: Bu yöntem, ellerde ve ayaklarda terlemeyi kontrol altına almak için zayıf bir elektrik akımı kullanır. Düzenli seanslar terlemeyi büyük ölçüde azaltabilir.
• Botoks Tedavisi: Aşırı terleme tedavisinde kullanılan bir diğer etkili yöntem botoks enjeksiyonlarıdır. Botoks, sinir uçlarını bloke ederek ter bezlerinin aktivitesini engeller. Özellikle koltuk altı bölgesinde aşırı terleme yaşayan hastalar için etkili bir tedavi yöntemidir.

2. Endokrinoloji Uzmanı

Eğer aşırı terleme altta yatan hormonal bir bozukluk nedeniyle ortaya çıkıyorsa, endokrinoloji uzmanına başvurulmalıdır. Endokrinologlar, vücuttaki hormonların dengesini ve metabolik işleyişi düzenleyen uzmanlardır. Hiperhidrozun hormonal nedenleri arasında hipertiroidi, diyabet ve menopoz gibi durumlar yer alır.

Endokrinoloji uzmanı, hastalığın altta yatan hormonal nedenini teşhis etmek için kan testleri, tiroid fonksiyon testleri veya hormon düzeylerini ölçen diğer testler yapabilir. Tedavi, bu hormonların dengelenmesine yönelik ilaçlar veya yaşam tarzı değişiklikleri içerebilir.

3. Nöroloji Uzmanı

Aşırı terleme bazen sinir sistemi bozuklukları ile ilişkilendirilebilir. Nöroloji uzmanları, sinir sistemiyle ilgili hastalıkların teşhis ve tedavisinde uzmandır. Eğer aşırı terleme, sinir sistemiyle ilişkili bir bozukluk nedeniyle ortaya çıkıyorsa, nörologlar bu durumu değerlendirebilirler.

Sekonder hiperhidroz vakalarında, sinirsel bir problemden kaynaklanan terleme nörolojik testlerle incelenir. Sinirlerin aşırı aktivitesi veya hasarı, aşırı terlemeye yol açabilir. Bu tür durumlarda, nörolojik tedavi yöntemleri kullanılabilir.

4. Göğüs Cerrahisi ve Genel Cerrahi Uzmanları

Eğer primer hiperhidroz tedavisine rağmen aşırı terleme kontrol altına alınamıyorsa, bazı durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir. Bu tür vakalarda, göğüs cerrahisi veya genel cerrahi uzmanları devreye girer.

Cerrahi tedavi, aşırı terlemenin sinirsel iletimini durdurmak için uygulanır. Endoskopik Torakal Sempatektomi (ETS) adı verilen bir prosedürle, terlemeden sorumlu sinirler kesilir veya bloke edilir. Bu tedavi yöntemi genellikle el ve koltuk altı terlemesi için kullanılır ve etkili sonuçlar verir. Ancak cerrahi müdahale her zaman son çare olarak düşünülmeli ve diğer tedavi yöntemleri denendikten sonra tercih edilmelidir.

5. Psikiyatri Uzmanı

Aşırı terleme, bazen duygusal veya psikolojik nedenlerle de ortaya çıkabilir. Anksiyete, stres ve sosyal fobi gibi durumlar, terlemenin artmasına neden olabilir. Eğer terleme duygusal durumlarla ilişkili ise, bir psikiyatri uzmanına başvurulması gerekebilir.

Psikiyatri uzmanı, stres ve anksiyetenin yönetimi için terapi, ilaç tedavisi veya gevşeme teknikleri önererek terleme problemini hafifletebilir. Bireyin kaygı düzeyini azaltmaya yönelik bilişsel davranışçı terapi (BDT) gibi tedavi yöntemleri, aşırı terleme sorununu kontrol altına alabilir.

Aşırı Terleme Tedavi Yöntemleri

Aşırı terleme için kullanılan tedavi yöntemleri, terlemenin şiddetine ve nedenine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. En yaygın tedavi yöntemleri şunlardır:

• Antiperspirantlar: Alüminyum klorür içeren reçeteli antiperspirantlar, ter bezlerinin aktivitesini azaltarak terlemeyi kontrol altına alır.
• Botoks Enjeksiyonları: Özellikle koltuk altı terlemesi için botoks enjeksiyonları yaygın bir tedavi yöntemidir. Botoks, ter bezlerinin aşırı aktivitesini engeller.
• Cerrahi Tedavi (ETS): Eğer diğer tedavi yöntemleri etkili olmazsa, endoskopik torakal sempatektomi (ETS) adı verilen cerrahi müdahale ile terlemeyi kontrol eden sinirler kesilir veya bloke edilir.
• İyontoforez: Ellerde ve ayaklarda aşırı terleme yaşayan hastalar için düşük voltajlı elektrik akımı ile uygulanan bu yöntem etkili olabilir.
• İlaç Tedavisi: Ağızdan alınan ilaçlar, ter bezlerinin aktivitesini azaltabilir. Bu ilaçlar genellikle ciddi terleme vakalarında kullanılır.